Jak radzić sobie z emocjami? W jaki sposób nimi kierować? Te pytania zadaje sobie wielu z nas. Czasem wydaje się nam, że jak będziemy unikać uczuć, to poczujemy się lepiej. Dzieje się jednak odwrotnie, popadamy w większy niepokój, stany depresyjne albo mamy napady lęku.

Ewolucja wyposażyła nas w emocje, abyśmy lepiej dostosowywali się do otoczenia. Uczucia nie są po to, aby nas przytłoczyć lub wystraszyć.

Mają na celu wspieranie nas w sprawnym funkcjonowaniu i służą wzmacnianiu naszych zdolności przystosowawczych. Ich rolą jest informowanie o naszym środowisku, byśmy jak najlepiej adaptowali się do otaczających nas okoliczności: Czy jestem bezpieczny/a?  Czy coś mi zagraża? Czego chcę/potrzebuję? Czego nie chcę? Czy cierpię? Co sprawia mi przyjemność?

Uczucia to zestaw doznań fizycznych. Zawierają impulsy fizyczne, które z natury służą uruchomieniu natychmiastowego działania adaptacyjnego. Każda emocja działa w charakterystyczny sposób, by pomóc nam przetrwać lub wycofać się z trudnej sytuacji. Nie poradzimy sobie z uczuciami myśląc o nich. Nauczymy się kierować naszymi emocjami, gdy pozwolimy sobie na ich zmysłowe doświadczanie. 

Od urodzenia uczymy się, które emocje są akceptowane przez najbliższe otoczenie, a które nie. Wszystkie emocje mogą wywoływać niechcianą, negatywną reakcję rodziców lub opiekunów, którzy niekiedy odpowiadają na przeżycia dziecka złością, smutkiem lub obojętnością. Podstawową potrzebą człowieka jest pozytywna reakcja otoczenia, gdy wyraża się emocje. Jeśli otoczenie nie reaguje na nasze emocje zainteresowaniem lub troską, mózg odbiera sygnał, że dzieje się coś nieprzyjemnego lub niebezpiecznego i będziemy dążyć do tego, by w przyszłości zredukować nieprzyjęte emocje i będziemy hamować naszą ekspresję emocjonalną.

Mechanizmy obronne to sposoby umysłu uwalniające od bólu i intensywnych doznań wywoływanych emocjami. Są tym wszystkim, co robimy, by uniknąć przeżywania emocji. To każda myśl, działanie lub manewr odciągający nas od kontaktu z niewygodnym doznaniem.

Powszechnymi sposobami, jakie stosujemy w obronie przed emocjami, konfrontacjami lub konfliktami są między innymi:

• sarkazm
• zamartwianie się
• rozpamiętywanie
• dowcipkowanie
• milczenie
• nadmierna gadatliwość
• niesłuchanie
• krytykowanie
• perfekcjonizm
• zwlekanie
• osądzanie
• pracoholizm
• nadmierne ćwiczenia fizyczne
• objadanie się
• niedojadanie
• popadanie w obsesje
• uzależnienia
• samookaleczanie
• negatywne myślenie
• bezradność

Emocje mogą się wydawać niewygodne lub przerażające a my nie chcemy czuć bólu.

Jednakże, jeżeli przepracujemy i przetworzymy emocje, przed doświadczaniem których się chronimy, zawsze doprowadzi nas to doświadczenie do doznania ulgi.
Kiedy czujemy prawdziwe i adekwatne do naszej sytuacji emocje, czujemy się odpowiednio i dobrze.

I tak:

• przepracowanie smutku zaowocuje stanem akceptacji,
• emocja złości doprowadzi do doświadczenia siły, jasności i wzmocnienia siebie oraz poczucia tego, co korzystne i odpowiednie,
• strach sprawi, że będziemy poszukiwać bezpieczeństwa,
• radość wyzwala bogactwo doznań, energię oraz chęć nawiązywania relacji i zaangażowania.

Po pełnym przepracowaniu emocji zyskamy odporność, jasność oraz pogłębioną wiedzę o naszych potrzebach. 

Autorka tekstu